بررسی روایات ترتیب چینش آیات در سوره‌های قرآن کریم

موضوع توقیفیت ترتیب چینش آیات در سوره‌های قرآن کریم همواره مورد بحث و بررسی علمای علوم قرآنی بوده و در طول تاریخ موافقان و مخالفانی داشته است. در این بحث که در مصادر تاریخی، روایی و گاه کلامی ریشه دارد، نقش روایات از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و بررسی مستقل این روایات می‌تواند برای روشن شدن ابعاد مختلف این موضوع اثر شایان توجهی داشته باشد. پس در این نوشتار بدون در نظر گرفتن سایر ادلۀ مطرح میان مدعیان توقیفیت و منکران آن، تنها به گرد‌آوری و ارزیابی سندی و دلالی روایات مربوط به کیفیت ترتیب چینش آیات قرآن در دورۀ پیامبر اکرم (ص) پرداخته‌ایم و علاوه بر آن روایات مربوط به چینش مصحف حضرت علی (ع) و موضع آن حضرت نیز بررسی و ارزیابی می‌شود و در نهایت این نتیجه حاصل شده است که از منظر روایات، ترتیب اصیل آیات قرآن همان ترتیب نزولی بوده و جابه‌جایی‌های صورت‌گرفته در ترتیب برخی از آیات، به فعل پیامبر (ص) مستند نیست.